دتکتور گاز چیست و چگونه کار می‌کند

دتکتور گاز، یک دستگاه اکترونیکی است که برای شناسایی طیف وسیعی از گازهای مختلف استفاده می‌شود. از دستگاه دتکتور گازی معمولا برای شناسایی گازهای سمی و قابل اشتعال استفاده می‌کنند.

در این مقاله از آداک فرایند سپهر به بررسی دتکتورهای گازی می‌پردازیم. دتکتورهای گازی نوعی از آشکارسازهای هوشمند صنعتی است که قادر به تشخیص، اعلام و در مواردی کنترل گازهای خطر آفرین است. این نوع از دتکتورها در دو نوع ساخته می‌شوند:

دتکتور گازی قابل حمل: که برای سنجش میزان گاز در تونلها و معادن به هنگام عبور کارکنان ساخته و طراحی می‌گردند.
دتکتور گازی ثابت: که به صورت ثابت در سقف یا دیوارهای محیط کار نصب می‌گردد.
اجزای تشکیل دهنده دتکتور گاز

هر دتکتور گازی شامل دو بخش اساسی است:

سنسور: که وظیفه تشخیص گازهای خطر آفرین را برعهده دارد.
ترنسمیتر: که برای نمایش و کنترل این گازها به کار می‌رود.
انواع دتکتور گاز بر اساس تکنولوژی سنسور مورد استفاده:

در بازار انواع مختلف دتکتورها بر اساس طراحی و تکنولوژی سنسور به کار رفته در آنها دسته بندی می‌گردند.

· سنسور با تکنولوژی فروسرخ IR

سنسور با تکنولوژی فروسرخ یا مادون قرمز در واقع نوعی فناوری مدرن است که شامل دو بخش اصلی، ارسال کننده و گیرنده است. بخش ارسال کننده یک پالس ماودن قرمز را در لوله سنسور منتشر می‌کند و بخش گیرنده با دریافت و آنالیز موج بازگشتی متوجه حضور گازهای خطرناک در محیط میگردد. حال با بررسی میزان پالس برگشتی و سایر ویژگی‌ها می‌توان نوع گاز را مشخص نمود.

سنسور الکتروشیمیایی
در این گونه از سنسورها، گاز پس از انجام فرایند اکسیداسیون، وارد یک محلول الکترولیتی با سه الکترود می‌گردد. از آنجا که یون‌های مثبت درون الکترولیت به سمت آند و یون‌های منفی به سمت کاتد حرکت می‌کنند در نتیجه یک جریان الکتریکی رخ می دهد. که با مطالعه ویژگی‌های این جریان متوجه میزان این گازها در محیط مورد نظر می‌شوند.

سنسور نیمه رسانا
در این سنسورها از یک قطعه فلز روی استفاده می‌شود که در حضور گازهایی چون دی اکسید کربن واکنش می‌دهد.

سنسور کاتالیستی
این نوع سنسور شامل یک سیم پیچ پلاتینی است که در نتیجه حضور گاز، منجر به اکسید شدن کاتالیست‌ها می‌شود. در نتیجه این فرایند مقاومت الکتریکی سیم پیچ افزایش یافته و در نهایت حضور گاز تایید می‌شود.

منبع